12 sie 2023
CBAM= Carbon Border Adjustment Mechanism, czyli mechanizm dostosowywania cen cementu, energii elektrycznej, nawozów, żeliwa i stali, aluminium, wodoru na granicach UE
Wg. Światowej Organizacji Meteorologicznej[1] Europa odczuwa skutki ocieplenia klimatycznego dwa razy bardziej niż inne kontynenty. Z tego względu UE podejmuje radykalne środki dla „dowiezienia” obietnic związanych z obniżeniem emisji CO2. Mając świadomość, że skutki wyśrubowanych wymagań mogą obniżyć konkurencyjność rodzimych przedsiębiorców, UE wprowadza rozwiązania, mające uchronić wewnętrzny rynek przed zalewem importowanych produktów (lub energii elektrycznej), wytwarzanych w warunkach niespełniających unijnych standardów emisyjnych lub niweczących wysiłki UE w walce z ocieplenim klimatycznym.
CBAM został ustanowiony rozporządzeniem[2], co oznacza, że przepisy unijne stosujemy bezpośrednio w porządkach państw członkowskich (nie trzeba ich implementować).
System CBAM będzie polegał na tym, że na obszar celny UE wysokoemisyjne towary (takie jak cement, energia elektryczna, nawozy, żeliwo i stal, aluminium, wodór) będą mogli wwozić na teren UE tylko upoważnieni importerzy. Konieczne będzie złożenie wniosku o przyznanie statusu upoważnionych zgłaszających CBAM, który zostaną zarejestrowani w specjalnym rejestrze, otrzymując unikalny nr rachunku. Państwa członkowskie będą sprzedawać takim upoważnionym podmiotom certyfikaty CBAM na dedykowanej do tego platformie. Ceny certyfikatów będą się zmieniały co tydzień. Natomiast każdy upoważniony zgłaszający CBAM do 31 maja każdego roku będzie składał deklaracje odnośnie do wysokości emisji CO2 wbudowanych w importowane towary i jednocześnie zgłaszał do umorzenia za pośrednictwem rejestru liczbę certyfikatów, które będą odpowiadały wysokości tych emisji. Pierwszy raz rozliczenia trzeba będzie dokonać w związku ze złożeniem deklaracji za 2026 rok (czyli do 31 maja 2027 r.). Pamiętać jednak należy, że pierwsze sprawozdania będą dotyczyły już ostatniego kwartału 2023 r. (do końca 2025 r. należy dopełniać raportowania). Za brak przekazania certyfikatów do umorzenia jak również za handel towarami bez dopełniania obowiązków w zakresie CBAM będą grodziły kary pieniężne.
[1]https://news.un.org/en/story/2023/06/1137867#:~:text=Europe%20has%20been%20warming%20twice,excess%20deaths%20and%20economic%20disruption.[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r.